บทที่ 8 วัฏจักรธุรกิจ
ความหมายของวัฏจักรธุรกิจ
วัฏจักรธุรกิจ (Budiness Cycle) หมายถึง สภาวะความผันผวนขึ้นๆลงๆของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
การที่กิจกรรมทางเศรษฐกิจเคลื่อนไหวขึ้นๆลงๆ ของ GDP ในวัฏจักรหนึ่งๆ จะมี 4 ช่วงคือ
- ภาวะตกต่ำ (Trough) มีการว่างงานสูง ระดับความต้องการสินค้าต่ำเมื่อเทียบกับกำลังการผลิต
- ภาวะฟื้นตัวหรือขยายตัวทางเศรษฐกิจ (Recovery หรือ Expansion)
- ภาวะรุ่งเรือง (Peak) เป็นจุดสูงสุดของวัฏจักร ณ จุดสูงสุดนี้ประสิทธิภาพการผลิตถูกดึงมาใช้อย่างเต็มที่
- ภาวะถดถอยหรือหดตัว (Recession หรือ Contraction) เป็นช่วงที่มีการหดตัวของ GDP หากเกิดภาวะนี้เป็นเวลานานเรียกว่า เศรษฐกิจตกต่ำ (Depression)
เมื่อเราแบ่งวัฏจักรออกเป็น 2 ส่วนเท่าๆกัน ส่วนแรก เป็นส่วนที่ Cycle กำลังขึ้น เรียกว่า Boom ส่วนที่สอง เป็นส่วนที่ Cycle กำลังลง เรียกว่า Slump
สาเหตุที่ทำให้เกิดวัฏจักรธุรกิจ
- พิจารณาจากอุปสงค์รวม
- เกิดจากปัจจัยด้านอุปสงค์เปลี่ยนแปลง ทำให้เกิด AD Shock
- AD Shock จะทำให้ SRAS เปลี่ยนแปลง
- การเปลรายนแปลงจะเป็นไปอย่างช้าๆ มีผลทำให้เศรษฐกิจแก่วงไกว กลายเป็นวัฏจักรธุรกิจ
- การเปลี่ยนแปลงอันเนื่องมาจากปัจจัยภายใน (Endogenous Theories)
- ทฤษฎีนวัตกรรม (Innovation Theories) - การค้นพบนวัตกรรมใหม่ และความล้าสมัยของนวัตกรรมเก่า ทำให้เกิดการเพิ่มขึ้นและลดลงของการลงทุน
- ทฤษฏีด้านจิตวิทยา (Psychological Theory) - เมื่อนักลงทุกมองโลกในแก่ดี ก็จะเกิดการลงทุน เมื่อนักลงทุนเริ่มมองโลกในแง่ร้าย ก็เริ่มลดการลงทุน
- ทฤษฎีวงจรสินค้าคงคลัง (Inventory Theory) - ในระยะเศรษฐกิจฟื้นตัว สินค้าคงคลังจะลดลงเรื่อย ทำให้ต้องเพิ่มการลงทุนเพื่อเร่งการผลิตมากขึ้น แต่เมื่อผลิตมากเกิน ก็ต้องลดการลงทุน
- ทฤษฎีปริมาณเงิน (Monetery Theory) - การลดหรือเพิ่มปริมาณเงิน ซึ่งเป็นนโยบายการคลังของรัฐ ทำให้เกิดวัฏจักรเศรษฐกิจ
- ทฤษฎีการใช้จ่ายบริโภคต่ำเกินไป (Underconsamption Theory) เมื่อการบริโภคต่ำเกินไป สินค้าที่ผลิตขึ้นมาจะล้นตลาด
- การเปลี่ยนแปลงอันเนื่องมาจากปัจจัยภายนอก(Exogenous Theories)
- ทฤษฎีจุดดับบนดวงอาทิตย์ (Subspot Theory) - จุดดับบนดวงอาทิตย์ทำให้เกิดพายุสุริยะ ซึ่งทำให้ภูมิอากาศของโลกเปลี่ยนแปลง ทำให้มีผลต่อเกษตรกรรม
- ผลกระทบที่ทำให้เกิดวัฏจักรเศรษฐกิจจากปัจจัยภายนอก - เช่น สงคราม มีทฤษฎีหนึ่งที่บอกว่า ก่อนเกิดสงครามเศรษฐกิจจะดี เพราะกองทัพต้องเตรียมเสบียงผลผลิตต่างๆ และหลังสงครามจะเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย แต่ทฤษฎีนี้ไม่เป็นจริงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2
การวัดวัฏจักรเศรษฐกิจ
การวัดวัฏจักรเศรษฐกิจ มีประโยชน์ในการพยากรณ์ภาวะเศรษฐกิจล่วงหน้า เพื่อใช้วางแผนการบริหารประเทศ
วิธีการที่นิยมได้แก่การนำตัวแปรทางเศรษฐกิจที่คิดว่าสำคัญมาจัดทำในรูปของดัชนี(Index) เช่น
- ดัชนีตัวแปรชี้ภาวะเศรษฐกิจล่วงหน้า หรือเรียกว่า ดัชนีตัวแปรนำ (leading indicator)
- ตัวแปรชี้ภาวะเศรษฐกิจตามหลัง หรือดัชนีตัวแปรตาม (lagging indicator)
- ดัชนีตัวแปรภาวะเศรษฐกิจปัจจุบัน (coincident indicator)
อาจารย์ผู้บรรยาย
- รองศาสตราจารย์คิม ไชยแสนสุข
- รองศาสตราจารย์สุกัญญา ตันธนวัฒน์
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น